1. ආරම්භය හා මූලය
මතුගම ප්‍රදේශයේ “ගස්තර” ලෙස හැඳින්වෙන කුලය මූලිකව දෙමළ සමාජයේ Kasthiriyar (கஸ்திரியர்) නම් කුලයෙන් උරුමයක් ලබනවා.
ඉතිහාසයේදී මෙම කුලය සේවක පන්තියකට අයත් වූ අතර ගොවිතැන්, ගෘහ සේවය, හා වෙළඳාමට උපකාර කිරීම වැනි කාර්යයන් වල නිරත වුණා.
කාලයත් සමග, ආර්ථික හේතු, විවාහ සම්බන්ධතා, සහ ආගමික බලපෑම් නිසා මේ කුලයේ කොටස් බස්නාහිර දිස්ත්‍රික්කයට, විශේෂයෙන්ම මතුගම සහ අවට ගම්වලට පැමිණ, සිංහල සමාජයට එක්විය.
2. මතුගම අවට පුරාණ වසස්ථාන
දෙමළ ගස්තර පවුල් මතුගම නගරය සහ අවට ගම් කිහිපයක විශාල ලෙස පිහිටා තිබුණා:
යටදොල
නාරාවිල
මගුරුකඩ
කටුගහහේන
බෝන්දුපිටිය
උතුන්ගම
මෙම ගම්වල පවුල් වසර ගණනාවක් තිස්සේ පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට බස, ආහාර, ආගම, සහ පවුල් සම්ප්‍රදායන් රැකගෙන ඇත.
3. සමාජ–ආර්ථික පැවතුම්
ඉතිහාසයේදී මතුගම ගස්තර ජනතාවගේ ප්‍රධාන වෘත්තීන්:
ගොවිතැන්: තේ, රබර්, හා වී වගාවන් සදහා ශ්‍රමය ලබාදිම – කම්කරු
දක්ෂතා හා සේවා කටයුතු: ගෘහ සේවා, වෙළඳාමට සහය, හා කාර්මික අංශයේ කම්කරු රැකියා
20වැනි සියවසේ අග භාගයේදී, අධ්‍යාපනය හා රාජ්‍ය සේවා අවස්ථා වැඩිවීමත් සමග, ගස්තර පවුල් බොහෝමයක් වෘත්තීන් විවිධත්වය කර ගත්තා.
4. සංස්කෘතික ලක්ෂණ
ආගම: බොහෝවිට බුද්ධාගම හා සුළු පිරිසක් ක්‍රිස්තියානි ආගම අදහයි.
භාෂාව: සිංහල, නමුත් උච්චාරණයේදී තවමත් දෙමළ වචන හා උච්චාරණ බලපෑම් ඇත.
සම්ප්‍රදායන්:
වාර්ෂික පවුල් හමුවීම්
පුරාණ උත්සව (පුර පසල්, මහා උපෝසථ, නවම්)
පවුල් නාම පදනමින් පරම්පරාව ගෙනයෑම
5. විකාශනය හා ව්‍යාප්තිය
මතුගම සිට අනෙක් ප්‍රදේශ වෙත සංක්‍රමණය:
බස්නාහිර දිස්ත්‍රික්කය – වාද්දුව, බණ්ඩාරගම, කළුතර
දකුණු දිස්ත්‍රික්කය – අළුත්ගම, ඇල්පිටිය, ගාල්ල
මධ්‍යම සහ උතුරු–මධ්‍යම – කුරුණෑගල, පුත්තලම, අනුරාධපුර
මෙම සංක්‍රමණය හේතුවෙන්, ගස්තර කුලය බොහෝ ප්‍රදේශවලට පැතිරුණත්, මතුගම තවමත් මූලස්ථානය ලෙස සැලකේ.
6. නවීන තත්ත්වය
අද කාලයේදී, මතුගම දෙමළ ගස්තර ජනතාව:
අධ්‍යාපනයේ උසස් මට්ටමක් ලබාගෙන, වෘත්තීන් විවිධ කර ඇත.
සමාජයේ සම්පූර්ණ පිළිගැනීමක් ලබන අතර, කුල පදනම් සීමා ප්‍රායෝගිකව නැත.
පවුල් ඉතිහාසය සහ පූර්වික මූලය ගැන ගෞරවය තවමත් තැන්පත් කරයි.
7. නිගමනය
මතුගම දෙමළ ගස්තර කුලය කියන්නේ, දෙමළ මූලය සහ සිංහල සංස්කෘතියේ මිශ්‍රණයකින් ගොඩනැගුණු, දිගු ඉතිහාසයක් සහිත, අද සමාජයට සමගියෙන් සහ ගෞරවයෙන් එකතුවූ සමාජ කණ්ඩායමකි.
එහි ඇවතුම්, පැවතුම්, හා විකාශනය, ශ්‍රී ලංකාවේ බහු සංස්කෘතික පසුබැසීමේ විශේෂ උදාහරණයක් ලෙස ගෙන හැරිය හැක.
දෙමළආරචිගේ මන්දිනු සපුමල්
සමාජ විද්‍යාචාර්ය
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය